Waterberging Horstermeerpolder

Gebiedsgemeente Wijdemeren  / Kwaliteitskaart   / Atlaskaart

HorstermeerpolderDe Horstermeerpolder ligt in de Gemeente Wijdemeren en maakt onderdeel uit van het Vechtplassengebied, een belangrijk onderdeel van het Nationaal Natuur Netwerk van westelijk Nederland. In het Vechtplassengebied staat de natuur onder druk en spelen diverse waterproblemen. Zo is de waterkwaliteit van de Ankeveense en Kortenhoefse plassen onvoldoende en is er te weinig capaciteit om water op te vangen bij heftige regenval waardoor er schade aan bebouwing en landbouwgebieden kan ontstaan.
De provincie Noord-Holland wil in de Horstermeer waterberging en natuurontwikkeling realiseren. Verschillende partijen zijn hierbij betrokken waaronder het Waterschap AGV, Natuurmonumenten en de gemeente Wijdemeren.

De Horstermeerpolder is een cirkelvormige polder in De Groene Uitweg. De oppervlakte van deze polder is 620 hectare. Natuurontwikkeling en waterberging worden hier gecombineerd. Ongeveer 1000 woningen en 100 bedrijven liggen in het centrum van de droogmakerij. Agrarisch- en natuurgebied maken deel uit van de rand van de polder. Besloten is het waterpeil aan de rand van de Horstermeerpolder te verhogen om zodoende de kwaliteit van het water en de natuur in de omgeving te verbeteren, aldus de Provincie Noord-Holland. Hierdoor zou er minder water aan de omgeving ontrokken worden. Verder zou door het afvoeren van overtollig water (ontstaan door hevige regenval en kwel) en tijdelijk opslaan in natuurgebieden in de polder, wateroverlast en schade in de Ankeveense- en Kortenhoefse Polders en in de Horstermeerpolder zelf voorkomen kunnen worden.

De plannen hebben bij bewoners van de Hostermeer tot onrust geleid. Zij vrezen dat er schade zal ontstaan aan hun huizen en bedrijven. In 2010  dreigden actievoerders om stuwen en dammen van waterschap en Natuuurmonumenten te verwijderen als het waterpeil in de Horstermeerpolder niet zou worden gewijzigd. Vervolgens heeft het waterschap een wetenschappelijke begeleidingscommissie ingesteld (o.l.v. prof. Schultz) om een nieuw peilbesluit voor te bereiden. Uiteindelijk is een compromis bereikt en hebben de partijen een gezamenlijke verklaring opgesteld.

Reacties-samenvatting

De verhoging van het waterpeil in de polder is nog steeds controversieel. Het wordt gezien als de veroorzaker van wateroverlast. Het protest wordt aangevoerd door de actiegroep Republiek Horstermeerpolder die zich via een symbolische “staatsgreep” heeft afgesplitst van de gemeente. Ook de Bewonersvereniging Horstermeerpolder is tegenstander van verhoging van het waterpeil.
Het dagblad ´Gooi en Eemlander´ rept van illegale aanleg van moerassen.
Voorstanders van peilverhoging zijn Natuurmonumenten, het waterschap Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV) en de provincie Noord-Holland.

Nieuwe ontwikkelingen (2016)

Inmiddels is uit onderzoek van het waterschap Amstel, Gooi en Vecht gebleken dat waterberging niet meer nodig is. Het water kan in de Ankeveense- en Kortenhoefse Polders zelf worden opgeslagen. De provincie Noord-Holland heeft Ecologisch Advies & Onderzoeksbureau van ’t Veer en de Boer een nieuw plan laten maken voor de Horstermeerpolder. In dat plan is gekozen voor meer variatie dan in het plan uit 2008. Hierdoor ontstaan er kansen voor veel verschillende plant- en diersoorten: weilanden met koeien en wintergasten, bloemrijke hooilanden met orchideeën, stukjes bos met nachtegalen en rietlanden met roerdomp en blauwborst.
Een stuurgroep heeft op 2 december 2016 besloten het huidige voorstel verder te willen uitwerken. Daarna zullen (delen van) het plan worden opgenomen in het door de provincie op te stellen Natuurbeheerplan 2018. Dit Natuurbeheerplan komt in de loop van 2017 ter inzage te liggen. Na vaststelling van dit plan kunnen gronden in de Horstermeerpolder worden aangeboden voor aankoop en natuurbeheer. Over de waterpeilen in de polder wordt in Natuurplan 2018 geen besluit genomen.

 

Peilbesluit definitief (2017)

Per 1 februari 2017 is na afronding van alle procedures het peilbesluit van 27 november 2014 nu definitief geworden.  Voor natuur is een ander peil nodig dan voor bebouwing. Daarom zijn er in de Horstermeerpolder verschillende waterpeilen. zie Waterschap Amstel Gooi en Vecht, Het peilbesluit is van toepassing op de Horstermeerpolder en de Meeruiterdijkse polder.

 

Organisaties

  • Provincies Noord-Holland
  • Gemeente Wijdemeren
  • Natuurmonumenten
  • Begeleidingscommissie
  • Waterschap Amstel Gooi en Vecht
  • Republiek Horstermeerpolder

Documenten

 

Reacties

Republiek Horstermeerpolder is een actiegroep bestaande uit bewoners van de Horstermeerpolder die protest voert tegen het project Waterberging Horstermeer. In 2010 hebben zij de symbolische “Republiek Horstermeerpolder” opgericht. Met deze “staatsgreep” wilt de actiegroep laten zien dat zij niet achter het plan van de provincie Noord-Holland staan om het polderpeil te verhogen. De groep geeft aan dat de politiek niet luistert naar hun. Zodoende hebben zij zich “afgesplitst” van de gemeente Wijdemeren, de Provincie Noord-Holland, en van Nederland. In september 2010 werd er een compromis bereikt en kwam er een “wapenstilstand”. Maar vier jaar later is “het gevaar” nog steeds niet geweken volgens de actiegroep. Ze verwijzen daarmee naar de waarschuwingen van Bart Schultz, Professor Land and Water Development, tevens lid van de wetenschappelijke begeleidingscommissie die door het Waterschap Amstel Gooi en Vecht is ingesteld met als doel te kijken naar het nieuwe peilbesluit van de Horstermeer polder. Het nieuwe peilbesluit betekent dat Natuurmonumenten, beheerder van ruim 200 hectare grond in de polder, een flexibel waterpeil kan instellen. Volgens de actiegroep geeft de nieuwe natuurtoets Natuurmonumenten “nog meer mogelijkheden om hun deel van de polder slecht te beheren en het peil te hoog in te stellen”. Volgens Schultz is de grote wateroverlast in oktober 2013 zelfs direct te wijten aan het beheer door Natuurmonumenten, aldus de website van de actiegroep.

Naast de Republiek Horstermeerpolder voert ook de Bewonersvereniging Horstermeerpolder actie tegen de plannen om het waterpeil te verhogen. De vereniging geeft aan dat het een zeer onberekenbaar gebied is ten aanzien van de waterhuishouding. Daarnaast zou de noodzakelijke kennis niet beschikbaar zijn. Hierdoor zouden de gevolgen voor de bewoners niet te overzien zijn.

Voorstanders van het verhogen van het waterpeil zijn Natuurmonumenten, het waterschap Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht horstermeer (AGV) en de provincie Noord-Holland.
Om de aanwezige natuur in stand te houden en te verbeteren moeten de knelpunten in de achteruitgang van het waterhuishoudkundige systeem worden aangepakt. Er is sprake van verdroging door de snelle afvoer van kwelwater en inlaat van gebiedsvreemd water is niet wenselijk. Flexibel peilbeheer kan een oplossing betekenen, maar vormt een risico voor de bebouwing. Wellicht biedt de instelling van kleinere peilvlakken een oplossing.

Op 13 oktober 2013 vielen liters regen. Hierdoor werd de situatie op sommige plekken in de Horstermeerpolder kritiek. Marianne Zwagerman, columniste van de Gooi en Eemlander, wees het Waterschap AGV, de provincie, en vooral Natuurmonumenten aan als veroorzaker van de wateroverlast. Zwagerman verwijt Natuurmonumenten dat het op eigen houtje het waterpeil verhoogt. Daarnaast zou Natuurmonumenten illegaal moerassen aanleggen. Ook zouden de sloten niet goed schoon gehouden worden. Dit alles leidde tot de enorme wateroverlast van 13 oktober, aldus Zwagerman.

In een ingezonden brief in de krant reageert Rita Oppenhuizen van Natuurmonumenten op aantijgingen van Zwagerman. Volgens Oppenhuizen werkt Natuurmonumenten goed met de verschillende belanghebbende samen. En Natuurmonumenten zou zich aan de wet houden. De ontwikkeling van natuur in de Horstermeerpolder is al jaren een plan van de provincie, hetgeen bovendien in samenspraak met onder andere boeren, bewonersvereniging, gemeente, het waterschap en Natuurmonumenten plaatsvindt.

1 gedachte over “Waterberging Horstermeerpolder

  1. Provincie NH

    Nieuw natuurplan voor de Horstermeerpolder

    De provincie Noord-Holland heeft Ecologisch Advies & Onderzoeksbureau van ’t Veer en de Boer een plan laten maken voor de Horstermeerpolder. Bij het opstellen van het plan zijn gesprekken gevoerd met bewoners, Natuurmonumenten, (agrarische) ondernemers en betrokken overheden. In het voorstel wordt uitgegaan van een gevarieerde landschap met open polder, coulisselandschap, laagveenbos en rietlanden. Het plan bevat geen waterberging meer.
    Lees Kwaliteitsopgave-Nieuwe ontwikkelingen (2016)

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *