informatie via Stuurgroep Groene Hart
Leegstand agrarisch vastgoed
Sinds 1950 heeft negen van de tien boerderijen zijn oorspronkelijke functie verloren. Dat proces is nog niet tot stilstand gekomen. Ook in de komende decennia komt nog veel vrij. Dat gaat in het Groene Hart zelfs harder dan in de rest van Nederland. Onderzoeksbureau Alterra schat in dat er tot 2030 nog 1,2 miljoen vierkante meter (vloeroppervlak) vrijkomt in het Groene Hart. Voor monumentale boerderijen is vaak herbestemming mogelijk, maar wat gebeurt er met de stallen die in de jaren zestig of zeventig gebouwd zijn? Waar lopen financiers, ondernemers en overheden tegenaan?
Impact op het landschap
De Stuurgroep Groene Hart heeft dit onderwerp sinds 2015 opgenomen in het programma, vanwege de impact die leegstand mogelijk heeft op het kenmerkende landschap van het gebied. Met expertmeetings, netwerkbijeenkomsten en het stimuleren van onderzoek agendeert de Stuurgroep dit onderwerp bij andere partijen.
Eerste acties:
- Partijen bij elkaar brengen (triple helix) om te verkennen of dit probleem herkend en beleefd wordt. (bijvoorbeeld onderzoek LEI/Kadaster/Groene Hart Academie)
- Kennisdelen; (bijvoorbeeld) welke ruimtelijke vrijheden wil je geven om te komen tot meer transformatieoplossingen?
Expertmeeting
In januari 2015 is in een expertmeeting gesproken over een casus van herbestemming van een monumentale boerderij en de aanpak; wat moet er gebeuren om er voor te zorgen dat agrarische leegstand geen blok aan het been wordt van het Groene Hart? Het Programmabureau Nationaal Landschap Groene Hart organiseerde deze bijeenkomst om meer zicht te krijgen op de achtergrond van de leegstand en vooral ook wat er moet gebeuren om `problematische’ leegstand te verminderen.
Afstudeeronderzoek
Student Pim Verhoef heeft in een afstudeeronderzoek voor de Universiteit Utrecht de rol van overheden bij herbestemming onderzocht. Hij concludeert dat er in het beleid van provincies en gemeenten ruimte is voor herbestemming van agrarisch vastgoed. Maar er zijn grote verschillen hoe de overheden daar in de uitvoering mee omgaan. Zo stelt de ene gemeente zich activerend en pro-actief op, terwijl de andere gemeente zijn beleid en mogelijkheden op zijn website verstopt.
Netwerkbijeenkomst
In december was het afstudeeronderzoek opnieuw aanleiding voor een netwerkbijeenkomst. Uit de voorbeelden en discussie komt naar voren dat gemeenten soms nog onvoldoende slagkracht hebben om eigen expertise op te bouwen bij het werken volgens de criteria van de ruimtelijke kwaliteit. Een vraag die een vervolg verdient is in hoeverre de striktheid van bestemmingsplannen nog past binnen de wens om maatwerk te leveren en tegelijkertijd het belang van de directe omgeving mee te wegen.