Windturbines - STICHTING GROENE HART

In het Nationaal Energie Akkoord 2013 is afgesproken dat tegen 2020 14 procent van de energieproductie duurzaam moet zijn. In 2023 moet dit 16 procent zijn. Dit om aan de Europese eisen te voldoen. In 2050 dient de productie van energie helemaal duurzaam te zijn. Windturbines worden als onmisbaar gezien in het realiseren van deze doelstellingen. Uiterlijk in 2023 moet 4450 megawatt aan windvermogen van windturbines op zee komen. Concreet betekent dat vele honderden turbines. Op land moet in 2020 6000 megawatt gerealiseerd zijn.

Energieakkoord onder druk – doelen duurzame energie onhaalbaar. Zo kopt de NRC op 5 oktober 2014. Het pas in 2013 gesloten Nationaal Energieakkoord staat al onder druk. 14 Procent duurzame energie tegen 2020 lijkt onhaalbaar. Bij voortzetting van het huidige beleid zal het aandeel duurzame energie in Nederland in 2020 uitkomen op 10,6 procent. Ook andere belangrijke doelstellingen lijken onhaalbaar. Op dit moment ligt Nederland ver achterop in Europa: met 4,5 procent staat Nederland onder aan de lijst van Europese landen. Dat zijn de conclusies van een rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Energieonderzoek Centrum Nederland.

Een van de belemmeringen voor het behalen van de doelen duurzame energie blijkt het draagvlak voor windturbines op het platteland. Zo is er ook veel weerstand tegen windturbines in het Nationaal Landschap Het Groene Hart. Het Groene Hart is één van de twintig Nationale Landschappen. Het gebied ligt in de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht. Karakteristiek voor een Nationaal Landschap is de unieke combinatie van cultuurhistorische en natuurlijke elementen. Het Groene Hart kenmerkt zich door uitgestrekte weiden, veengebieden, grote plassen, meren en rivieren. Ook zijn in het Groene Hart historische dorpen en steden, forten en boerderijen, waarvan een aantal ook streekproducten leveren.

Wat zijn de argumenten van voor- en tegenstanders van windturbines?

Argumenten vóór windenergie

Wind is een onuitputtelijke energiebron, in tegenstelling tot fossiele brandstoffen.
Milieu-impact van elektriciteitsproductie: er worden geen vervuilende, schadelijke stoffen in het milieu gebracht.
Bevordering van de werkgelegenheid, bijvoorbeeld in de studie-en projectontwikkeling, staal- en betonsector, machinebouw, transformatorbouw en transport.
Decentrale productie. Door de decentralisatie van windenergie kunnen transport- en spanningsverliezen, en daarmee ook de kosten, bespaard worden. Ook zijn minder hoogspanningsleidingen nodig door lokale opwekking van energie. Tegen het bouwen van deze leidingen kan ook veel weerstand zijn.
Snelheid van implementatie. De implementatie van windenergie kan zeer snel gerealiseerd worden. Nadat de verschillende vergunningen verzameld zijn kan een windturbinepark al binnen een paar maanden in werking treden.
Onafhankelijkheid. Het beschikken over eigen energiebronnen vermindert de afhankelijkheid van andere landen, inclusief politiek instabiele regimes in het Midden-Oosten. Windenergie heeft een belangrijke impuls gekregen door de oliecrisissen.

Argumenten tegen windenergie

Visuele hinder, waarbij het gaat om landschapsvervuiling, vooral als het bestaande gebied gezien wordt als landschappelijk waardevol.
Invloed op de natuur. Voornamelijk vogels hebben last van windturbines. Ten eerste door het verstoringseffect: vogels mijden de omgeving van windturbines. Ten tweede is er de aanvaringskans: de kans dat vogels tegen de turbines aanvliegen.
Geluidshinder. Hierbij gaat het om het zoevende geluid van windturbines, en het geluid van de generator en tandwielkast.
Slagschaduw. Dit betekent dat de draaiende rotor bewegende schaduwen maakt als de zon schijnt.
Kosten. Op dit moment is windenergie één van de duurste manieren van energieopwekking. De kosten liggen nog boven de marktkosten. Subsidie is de enige methode om windenergie winstgevend te maken. Zie reactie: windenergie is inmiddels een kosten effectieve CO2-vrije bron.
Vermindering waarde huizen. Hierbij is men bevreesd dat de windturbines zullen zorgen voor een daling van de waarde van huizen in de omgeving.
Ruimte. Daarbij gaat het om de ruimte die windturbines in beslag nemen. Dit argument is vooral van toepassing op bedrijventerreinen. Hier is de waarde van grond hoog. Daarnaast dient er een bepaalde afstand te zijn tussen bedrijfsgebouwen en windturbines vanwege de veiligheid, slagschaduw of andere reden.
Beschikbare alternatieven: hierbij gaat het om andere (technische) oplossingen, die als beter worden gezien, bijvoorbeeld zonne-energie, kleine windturbines of wind op zee.

Windturbines in het Nationaal Landschap Het Groene Hart

Ook in het Nationaal Landschap Het Groene Hart is er veel weerstand tegen windturbines. Het gebied behoort tot de Nationale landschappen, en kenmerkt zich door een unieke combinatie van cultuurhistorische en natuurlijke elementen. Wat zijn vaak gegeven argumenten voor en argumenten tegen windturbines in het Groene Hart?

Enkele argumenten voorstanders

Het windpark draagt bij aan het verduurzamen van de gemeente en lokale energieopwekking.
Windenergie draagt bij aan de beschikbaarheid van voldoende energie in de toekomst.
De locatie voldoet aan de wettelijke eisen.

Argumenten tegenstanders

Waardedaling woning/financiële gevolgen omgeving/afname toerisme.
Nut en noodzaak (laag of geen rendement, subsidie nodig, alternatieve locaties en alternatieve vormen van energie).
Diverse soorten hinder, zoals geluidshinder, last van trillingen, slagschaduw, horizonvervuiling/aantasting van het landschap en uitzicht, en mogelijke natuurschade.
Ontbreken van draagvlakonderzoek en ondemocratische besluitvorming.

Kwaliteitsopgaven over Windturbines in het Groene Hart

Organisaties

Bronnen

Crutzen, B. (2014). Windenergie, de oplossing of het probleem? Erasmus Universiteit Rotterdam.

Deroose, S. (2004). Windenergie en technologische innovaties, een economische analyse. Universiteit Gent.

Dobbelaer, M. (2011). Windenergie-ontwikkeling en plaatsingsproblemen in institutioneel perspectief. 2011. Radboud Universiteit Nijmegen.

Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) en Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). (2014). Nationale Energieverkenning 2014

Gemeente Vianen. (2014). Veelgestelde vragen over windmolenpark Autena.

Gemeente Vianen. (2014). Bestemmingsplan Windpark Autena.

Groenehart.nl. Nationaal Landschap Het Groene Hart.

Het Kontakt. (6-7-2014). Gebundeld verzet tegen windmolens polder Autena.

NRC. (6-10-2014). Energieakkoord op springen – doelen duurzame energie onhaalbaar.