Esther van den Bor
Analyse: Evenwicht mens -natuur
De EU lanceert de strategie ‘From Farmer to Fork‘ (van boer-tot-bord) als hoeksteen van de Europese Green Deal. Een actieplan om tot een gezonder, betaalbaar en duurzamer voedselsysteem te komen. Waarin biodiversiteit en milieu worden beschermd door onder andere meer biologische landbouw toe te passen. Die tegelijkertijd een eerlijke economische opbrengst garandeert in de hele voedselketen. Frans Timmermans, uitvoerend vicevoorzitter van de Europese Commissie, stelt dat we kwetsbaar zijn doordat het evenwicht tussen menselijke activiteit en natuur verstoord is geraakt.
Ook Timo Hoogeboom, topman van het groentebedrijf HAK, schrijft in het voorwoord van het rapport dat recent is uitgebracht over het nieuwe ‘Groene normaal’: “Duurzame, lokale teeltmethoden en een meer plantaardig eetpatroon zijn noodzakelijk om gezondheid, weerbaarheid en onze gezamenlijke toekomst veilig te stellen. De consument krijgt een beter product en de teler een betere prijs.“
Wat is dan een eerlijke prijs
Dat is een ingewikkelde vraag. Diverse pogingen om daarin inzicht te geven worden ondernomen. Eosta heeft voor een paar producten uitgerekend wat een peer of een banaan moet kosten wanneer alle kosten worden meegeteld. Zij zijn in ieder geval aan het uitproberen welke factoren bijdragen aan een eerlijke prijs.
Ook de WUR (Wageningen Universiteit) is een onderzoek gestart en zoekt nog partners om samen te bepalen hoe een breed gedragen methodiek voor die prijsbepaling kan worden opgesteld.
Praktijkgevallen korte keten en duurzaamheid
Deze maand is Platform Piepr gelanceerd. Een initiatief om voor de aardappel een korte keten op te zetten en vast te houden. Direct van boer naar consument. Platform Piepr kwam tot stand door een coalitie van strategiebureau Fronteer, food ondernemer Mister Kitchen en duurzaamheidsexpert Giantleaps. Het initiatief wordt gesteund door Rabobank Amsterdam, LTO Noord, Schiphol, Local2Local en Project Idols*.
Met de coöperatie De Proeftuin op Voorne-Putten liep het minder gunstig. Vandaag vertelden zij hun verhaal over het stoppen met hun project, na een kleine 3 jaar enthousiast en hard werken. Ruim 50 boeren en tuinders richten een samenwerkingsverband op om hun lokale vollegrond producten (aardappels, kool, tarwe, uien) via de supermarkten op het eiland te verkopen. Het concept biedt echter te weinig perspectief op groei en een rendabel verdienmodel.
Andere samenwerkingsvormen hebben in meerdere of mindere mate succes. Eenvoudig is het opzetten van een duurzame korte keten niet. Hoe meer direct de verbinding is tussen de boer en de consument, hoe groter de kans op slagen (al zijn het ‘kleine druppels op een heel warme plaat’). Op meerdere fronten zal tegelijkertijd een verandering in het totale productie-distributie-consumptie-systeem noodzakelijk zijn. Uit de publicaties die hier boven zijn aangehaald (een kleine greep!) blijkt dat er verandering in de lucht zit. De urgentie om een andere houding ten aanzien van de natuur en onze gezondheid aan te nemen, wordt meer gevoeld én wordt vertaald in actiepunten. Dat geeft hoop.