Esther van den Bor
Ambitie en draagvlak
Vorige week had ik mijn stuk voor de Groene Flits net op de mail naar de redactie geplaatst, toen ik in het VNG nieuws de volgende bijdrage tegenkwam: Drenthe zoekt naar de balans tussen duurzame ontwikkeling en draagvlak. Voor bestuurders inderdaad een dilemma.
De informatie over de komende klimaatveranderingen en de te nemen stappen wordt wel meer uniform, maar tegelijkertijd ook weer gesimplificeerd. Ambities worden neergezet zonder dat er een concreet plan aan ten grondslag ligt. Zonder dat (financiële) consequenties zijn door gerekend, zonder dat minder draagkrachtigen zich gehoord voelen. Vaak wordt in korte statements gesproken, zoals ‘alle woningen moeten van het (fossiele) gas af’. Dat is vragen om weerstand en protest.
Heftige reacties
De meeste mensen (politici én burgers) willen niet veranderen. Dus zijn de reacties tegen de in te zetten maatregelen heftig. Het maakt daarbij eigenlijk weinig uit wie de boodschap brengt. Afgelopen week bezocht ik een avond in de wijk Molenvliet in Woerden. Twee burgerinitiatief-groepen Wijkplatform Molenvliet en Stichting Duurzaam Woerden organiseerden een avond voor en met de wijkbewoners om ze te informeren, om over en weer ideeën op te halen. “Nu hebben we nog invloed op de keuzes die binnen nu en 10 jaar gemaakt moeten worden om onze woonwijk te verduurzamen.” “Nu kunnen we zelf bovendien de eerste stappen nemen zodat we kosten spreiden en samen voordeel kunnen realiseren.” Een goed begin om omdenken te bevorderen en draagvlak te verkrijgen.
Lange termijn samen op pad
Dat omdenken gaat niet in één keer. Heel veel communicatie is nodig om begrip voor de benodigde transitie te verkrijgen. Over het waarom, de onvermijdelijke noodzaak van veranderen en over wat er gebeurt wanneer we niets doen (ook financieel een ongunstige keuze). Daarnaast móet duidelijkheid gegeven worden over de eerste stappen van het traject. Wat zijn de kosten van de kleine stappen, wat verdien je terug door te besparen en wat geeft meer comfort. Vooral de duidelijkheid hoe overheden zorgen dat betalen naar draagkracht gaat en dat samen optrekken gegarandeerd is, zijn van groot belang om inwoners mee te krijgen in de transitie. De technieken voor de kleine stappen, zoals isoleren en zorgen voor minder verbruik van energie, zijn beschikbaar. De grotere maatregelen zoals wijkgerichte warmte voorziening of grootschalige opwekking van energie moeten nu doordacht en afgewogen worden. Er is tijd om de afwegingen en keuzes in samenspraak met de bewoners te doen. Zorgvuldig met ruimte voor nieuwe technieken en ontwikkelingen. Inwoners help elkaar met het omdenken tot duurzaamheid en overheden wees duidelijk en doortastend.