In onze startnotitie ‘Meer regie op toekomstige ontwikkeling Groene Hart’ pleiten we voor een betere juridische bescherming van de waarden van het Groene Hart. Eén van die waarden is het open landschap van het Groene Hart. In onze startnotitie schrijven we: ‘Het behoud van het open karakter van het Groene Hart kan niet zonder de directe betrokkenheid van de boeren in het Groene Hart.’
Dan is het bericht dat vorige week in alle kranten stond goed nieuws. ‘Boeren krijgen toch volledige subsidie als zij ‘vergroenen’’, zo lazen we. Er was namelijk zoveel belangstelling voor deze regeling dat het (EU-) potje op was. Maar LNV vulde het tekort aan (uit het stikstof potje). Het gaat om de zogenaamde eco-regeling waarbij boeren een vergoeding krijgen voor maatregelen als weidegang voor koeien en kruidenrijke bufferstroken langs grasland.
Echter, veel belangrijker voor het Groene Hart, zijn de vergoedingen die boeren krijgen voor agrarisch natuur- en landschapsbeheer. Dan gaat het bijvoorbeeld om (extra) hoogwaterpeil veenweiden of later maaien van grasland. Ook voor die regelingen bestaat veel belangstelling. Het gaat om een vaste vergoeding per maatregel. Terwijl eigenlijk iedereen wil dat de beloning boeren zou moeten stimuleren en belonen voor hun prestaties. Hoe meer kuikens of hoe beter de waterkwaliteit, hoe hoger de beloning. Doelsturing noemen we dat.
Dan nu het slechte nieuws. Afgelopen week schreef de WUR: ‘Huidige Europese regelgeving belemmert doelsturing natuurinclusieve landbouw’. Eigenlijk is er een nieuwe subsidieregeling nodig waarin doelen worden vertaald in KPI’s. Die KPI’s meten de duurzaamheidsprestaties zodat overheden en andere partijen boeren kunnen belonen, beprijzen of normeren. Maar, schrik niet, het ontwikkelen van zo’n subsidieregeling gaat jaren kosten volgens de WUR. Vooral door procedures bij de EU.
Nou zal politiek Den Haag binnenkort toch ook een keer gaan praten over de inhoud van een kabinetsakkoord? De regie op de ruimtelijke ordening en het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) zijn inhoudelijke onderwerpen die zeker besproken gaan worden. Beide van grote betekenis voor de inrichting van het Groene Hart.
Het NPLG beschrijft het juridisch instrument ‘Projectbesluit’. Een instrument voor complexe projecten waarbij nieuwe regels kunnen worden afgesproken. Met experimenteerruimte die af kan wijken van EU-regels, hoop ik.
Is het een idee om de betere juridische bescherming van de waarden van het Groene Hart te koppelen aan zo’n projectbesluit?
En kunnen we dan daarin de prestatiebeloning voor boeren regelen die bijdragen aan de waarden van het Groene Hart? Met gras en koeien?
Ik geef dit graag ter overdenking en zoals altijd met deze column: reacties zijn welkom via info@groenehart.info
Thijs Cuijpers,
Bestuurslid stichting Groene Hart